Ayakkabılarda hangi malzemelerin kullanıldığını nasıl anlarız, satın almak istediğiniz ayakkabı deri mi, suni deri mi yoksa kumaş malzemelerden mi yapılmış ya da vegan olabilir mi, bugün bunlardan bahsedeceğim.
Ayakkabı denince akla deri geliyor, önce buradan başlayalım. Deri görünümlü her giysi illa hayvan katlederek elde edildiği anlamına gelmez. Birçok alternatif var. Özellikler son zamanlarda bitkisel kaynaklardan geri dönüştürülebilir, ekolojik, aynı zamanda dayanıklı ve estetik malzemeler geliştirildi. Tabii şimdilik bunlara erişimimiz çok zor, keza fiyatları çok pahalı. Bu yüzden birçoğumuz sentetik deriye yönelmek zorunda kalıyoruz. Evet, bu konu biraz tartışmalı. Sentetik malzemelerin doğaya verdiği tahribat aşikar ancak hayvan derisinin de müthiş çevreci bir “malzeme” olduğunu iddia etmek pek doğru olmaz. Bu siteyi okuduğunuza göre duyguları ve duyuları olan bir canlıyı öldürmenin yanlış olduğundan bahsetmeme gerek yok sanıyorum. Bu bir yana, uzun ömürlü olması için deri birçok kimyasal işlemden geçiyor, ölü bir parça olduğu için kendi haline bırakıldığında doğaya karışacak çünkü. Deri işlenmesinde kullanılan toksik kimyasallar çoğunlukla doğaya salınıyor. Bu kimyasallarla iç içe olan işçiler hastalıklarla boğuşuyor. Keza yaydığı sera gazı yüzünden küresel ısınmanın başlıca sebeplerinden biri de hayvan endüstrisi. Yani hayvan derisinin sentetik deriden daha iyi olduğu argümanı zayıf bir bahane olarak kalıyor.
İlla ki sentetik deri tercih etmenize de gerek yok. Sıcak veya ılık iklimde yaşıyorsanız kumaş malzeme tercih edebilirsiniz. Hatta günümüzde nubuk/deri görünümlü kumaşlar çoğalmış durumda. Birçok spor, dağcılık aksesuar ve ekipmanlarında teknolojik sentetik kumaşlar kullanıldığını görüyoruz.
Peki üründe hangi malzeme kullanıldığını nasıl anlayacağız? Üreticiler malzeme bilgilerini açıkça belirtmek zorunda, kenarında köşesinde malzeme bilgilerini mutlaka bulabilirsiniz. Tek yapmanız gereken biraz incelemek.
Ayakkabı Üzerindeki Semboller ve Anlamları
Ayakkabı seçerken size en çok yardımcı olacak şey bu minik semboller. Bunlar etiket şeklinde ayakkabı tabanına yapıştırılmış olabilir, fermuarın kenarına gizlenmiş olabilir ya da ürün bilgisi ve fiyatının bulunduğu etikete iliştirilmiş olabilir. Ayakkabının modeline ve üretici firmalarına tercihine bağlı olarak değişir.
- Hayvan derisi sembolü: Tırtıklı çokgen şeklini gördüğünüzde bunun hayvan derisi olduğuna emin olabilirsiniz.
- Sentetik malzeme sembolü: Dörtgen şekli sentetik, tekstil dışı malzemeleri temsil eder.
- Kumaş – tekstil sembolü: Dokunmuş iplik görünümündeki kare sembol malzemenin tekstil olduğunu gösterir.
Bu malzemelerin ayakkabının neresinde kullanıldığını merak ediyorsanız etiketteki ayakkabı sembollerini inceleyebilirsiniz. Bu çizimlerde ayakkabının dış yüzeyi, iç yüzeyi ya da tabanı kalın çizgiyle vurgulanır, hemen yanındaki malzeme sembolü de bu bölgelerde ne kullanıldığını gösterir.
Bazen bu etiketi ve sembolleri göremeyebilirsiniz. Inditex gibi hızlı moda markaları ürün etiketlerinde yüzde şeklinde içerik belirtmeyi tercih ediyor. Ama pek aşina olmadığımız, yabancı dildeki karşılıkları kullanıldıysa kafa karışıklığı yaratabiliyor. Eğer bu etiketlerde listelenen malzemelerin vegan olup olmadığını merak ediyorsanız Vegan Giyinme Rehberi yazıma göz atabilirsiniz. Giyim sektöründe karşılaşabileceğiniz hangi malzemelerin hayvansal, bitkisel ya da sentetik kökenli olduğunu açıklamıştım.
Ayakkabı söz konusu olunca dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Bazı aksesuar yapıştırıcılarında hayvansal maddeler bulunabiliyor. Markaya ve üreticiye göre değişen bir durum bu. Henüz yapıştırıcı içeriğini belirten bir etiket vs. yok. Üreticiye ulaşıp sormayı deneyebilirsiniz. Çoğunlukla kendileri de bilmiyorlar, cevap vermeyebiliyorlar, yalan söyleyebiliyorlar. Elbette vegan sertifikalı aksesuarlar bu sıkıntıyı çözebilir ancak Türkiye’de yaşıyorsanız bunlara ulaşmanız epey zor. Bu yüzden %100 emin olmamız imkansız maalesef. Spor ayakkabı konusunda bu konuya eğilen kaynaklar var. Bunlardan derlediğim markaları Vegan Spor Ayakkabıları yazımdan inceleyebilirsiniz.